ΛΑΣΤΙΧΑ

Άρθρο του Καλογήρου Γιώργου

Τα λάστιχα αποτελούν το 2ο πιο σημαντικό κομμάτι του εξοπλισμού στην επιτραπέζια αντισφαίριση μετά το ξύλο (λεπίδα). Το 1986 καθιερώθηκε η διχρωμία (μαύρο - κόκκινο) στα λάστιχα. Από τότε η εξέλιξη τους ήταν εντυπωσιακή ,έτσι ώστε σήμερα να έχουμε μια τεράστια ποικιλία από λάστιχα διαφορετικών παιχτικών δυνατοτήτων και κατασκευαστικών ιδιαιτεροτήτων που ανταποκρίνονται σε όλα τα στυλ παιχνιδιού.

Σήμερα διακρίνουμε δύο βασικές κατηγορίες ελαστικών .

1. Αυτά με τα δοντάκια προς την εσωτερική πλευρά και την λεία πλευρά προς τα έξω (pips-in)

2. Αυτά με τα δοντάκια προς τα έξω (pips-out)

H πρώτη κατηγορία είναι αυτή που κυριαρχεί στην συντριπτική πλειοψηφία των παιχτών παγκοσμίως και αφορά κυρίως παίχτες με μεσοεπιθετικό ή καθαρά επιθετικό στυλ παιχνιδιού.

Η κατηγορία pips in διακρίνεται επίσης σε τρεις υποκατηγορίες.

Α. GRIPPY

   Είναι ο τύπος που προτιμάται από τους αθλητές των Δυτικών χωρών γιατί ταιριάζει στο παίξιμό τους. Έχει συνήθως ένα λεπτό λάστιχο με λεία επιφάνεια κι ένα μέτριο ή μαλακό ως προς την σκληρότητα σπόγγο . Με αυτό το είδος του ελαστικού, θα πρέπει η μπάλα να βυθιστεί στο καουτσούκ και μέσα στο σφουγγάρι, ώστε να παραχθεί περιστροφή (σπιν) και ταχύτητα. Το σφουγγάρι λειτουργεί σαν καταπέλτης κι εκτοξεύει την μπάλα προς τα έξω. Η διαδικασία αυτή απαιτεί μειωμένη σχετικά προσπάθεια από τον αθλητή αφού την περισσότερη δουλειά την κάνει το ίδιο το λάστιχο. Ετσι οι Δυτικοί παίχτες που γενικά παίζουν με μικρές κινήσεις λόγω του ογκώδους σώματός τους προτιμούν αυτό τον τύπο . Τα τύπου grippy λάστιχα καλύπτουν όλη την γκάμα ταχύτητας, από σούπερ αμυντικά (DEF-) μέχρι πολύ επιθετικά (OFF+). Για να καλύψουν οι εταιρείες την απώλεια σε ελαστικότητα και ταχύτητα που προέκυψε μετά την απαγόρευση των κολλών τύπου Boost, εφάρμοσαν διάφορες τεχνικές ώστε να τεντώσουν τον σπόγγο εργοστασιακά και να τον κάνουν πιο ελαστικό (tension, tensor, tuned κλπ).

Β. TACKY

   Είναι ο τύπος ελαστικών που προτιμούν οι αθλητές των Ασιατικών χωρών και κυρίως οι Κινέζοι. Εχει σκληρό και παχύ λάστιχο με κολλώδη επιφάνεια ,και σκληρό σπόγγο μέτριας ελαστικότητας. Η κολλώδης επιφάνεια είναι αυτή που δίνει την περιστροφή, γι’αυτό απαιτείται μεγάλη κίνηση με ξύσιμο της μπάλας από τον αθλητή. Αν πιέσουμε με ένα tacky λάστιχο ένα μπαλάκι πάνω στο τραπέζι και σηκώσουμε την ρακέτα, τότε για κάποια δέκατα του δευτερολέπτου το μπαλάκι θα μείνει κολλημένο στο λάστιχο πριν πέσει !! Οι Κινέζοι παίχτες χτυπούν κυρίως με τους ώμους , κάνοντας μεγάλες κινήσεις  που μοιάζουν με τον έλικα ελικοπτέρου. Προτιμούν να ξύνουν με απίστευτη ακρίβεια και ταχύτητα το μπαλάκι ακόμα κι όταν τους δίνεται η ευκαιρία να κάνουν τελικό κτύπημα (smash).Επίσης δίνουν πολύ σπιν στο σερβίς .  Ο τρόπος αυτός παιχνιδιού τους κάνει να προτιμούν τα λάστιχα τύπου tacky, αφού τους δίνουν το παραπάνω φάλτσο που επιδιώκουν, ενώ η μειωμένη ταχύτητα λόγω ανελαστικού σπόγγου σε σχέση με τα grippy λάστιχα καλύπτεται από την δύναμη που προσφέρει η μεγάλη κίνηση των χεριών. Τα λάστιχα αυτά είναι συνήθως αρκετά πιο φτηνά από τα grippy γιατί έχουν πιο απλή κατασκευή. Στο εμπόριο πλασάρονται ως OFF ή OFF+ και ποτέ σαν αμυντικά (DEF) αλλά και πάλι είναι αρκετά αργά για να χαρακτηριστούν επιθετικά.

   Υπάρχει και μια ενδιάμεση κατηγορία ελαστικών (semi-tacky ή sticky). Θεωρητικά συνδυάζουν όλα τα πλεονεκτήματα των δύο κατηγοριών χωρίς τα μειονεκτήματα τους. Στην πράξη όμως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο οπότε αυτά τα ελαστικά είναι μάλλον μέτρια σε όλα γι’αυτό και λιγότερο διμοφιλή.

Γ.  ΑΝΤΙ

   Είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία ελαστικών που απευθύνεται σε αμυντικούς και μόνο παίχτες. Το ΑΝΤΙ λάστιχο έχει χαρακτηριστικό του, ότι η επιφάνειά του δεν έχει καθόλου πρόσφυση , είναι δηλαδή εντελώς άφαλτση, ενώ και ο σπόγγος είναι ανελαστικός. Σκοπός αυτών των ελαστικών είναι να “ σβήσουν “ τόσο το φάλτσο όσο και την δύναμη του χτυπήματος του αντιπάλου, στέλνοντάς του πίσω την μπάλα άφαλτση και αργή ώστε να τον δυσκολέψουν στο επόμενο χτύπημα. Χρησιμοποιούνται στην μία πάντα πλευρά της ρακέτας ενώ στην άλλη τοποθετείται κανονικό ελαστικό. Απαιτούν πολύ εξάσκηση , δεν είναι θεαματικά, στηρίζονται στην δυσκολία και το λάθος του αντιπάλου και όχι στην δική σου προσπάθεια , γι’αυτό δεν είναι καθόλου δημοφιλή !!

Η κατηγορία pips out διακρίνεται σε δύο υποκατηγορίες.

Α. SHORT PIPS OUT (ΚΟΝΤΟΔΟΝΤΑ)

Β. LONG PIPS OUT (ΜΑΚΡΥΔΟΝΤΑ)

   Οι διαφορές παιχτικά ανάμεσα στις δύο κατηγορίες δεν είναι ευδιάκριτες. Χρησιμοποιούνται κυρίως από αμυντικούς ή μεσοεπιθετικούς παίχτες, δεν αποκλείονται όμως και οι εξαιρέσεις  (όπως ο Έλληνας πρωταθλητής Κ.Παπαγεωργίου που είναι επιθετικός).Το παίξιμο τους μοιάζει πολύ και η χρήση τους εξαρτάται από την τεχνική του παίχτη περισσότερο, και λιγότερο από τις ιδιότητές τους. Σε μια πιο γενική προσέγγιση τα κοντόδοντα είναι πιο επιθετικά ενώ τα μακρύδοντα πιο αμυντικά και με καλύτερο σπιν σε αργές μπάλες λόγω του αυξημένου χρόνου επαφής με την μπάλα.Τα κοντόδοντα κάνουν καλύτερη κόντρα, ενώ τα μακρύδοντα καλύτερο κόψιμο. Μπορεί να έχουν σπόγγο, μπορεί και όχι. Συνήθως τα λάστιχα με «δόντι» χρησιμοποιούνται στο ρεβέρ , ενώ στο ντράιβ μπαίνει λείο λάστιχο. Δεν επιδιώκουν την παραγωγή σπιν , ούτε το τελείωμα του πόντου με δυνατό κτύπημα αλλά το σβύσιμο του αντίπαλου φάλτσου και την επιστροφή με έναν περίεργο τρόπο , όπου το μπαλάκι μοιάζει να πέφτει πάνω στο τραπέζι χωρίς να ακολουθεί φυσιολογική καμπύλη. Υπάρχουν κοντόδοντα που επιτρέπουν την επίτευξη φάλτσου. Παίχτες που θέλουν να ξεκινούν την επίθεση, επιλέγουν φαλτσερά δοντάκια. Οι παίχτες που χρησιμοποιούν ‘δόντι’ πιο πολύ θέλουν να χτυπήσουν τη μπάλα βρίσκοντας τη σε σημείο ανόδου ή στο ψηλότερο σημείο χωρίς να θέλουν να πέσει από αυτό το σημείο. Το δοντάκι υστερεί πάρα πολύ σε χαμηλές μπαλιές ή όταν βρίσκεται μακρυά από το τραπέζι. Εκεί δεν μπορεί να απειλήσει και το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να περάσει απλά τη μπάλα απέναντι ή να πραγματοποιήσει κόψιμο. Επομένως ο χρήστης τέτοιων ελαστικών θα πρέπει να προσαρμόσει το παιχνίδι του πάνω στο τραπέζι , σιγουρεύοντας το ρεβέρ με κοντά χτυπήματα λόγω «δοντιού» και επιδιώκοντας να τελειώσει τον πόντο με ένα δυνατό ντράιβ.

   Η κουβέντα για τα λάστιχα είναι τεράστια , τόσο για τους τύπους και τις τεχνολογίες , όσο και για τις τεχνικές και τους τρόπους παιξίματος. Προσπαθήσαμε όμως να δώσουμε μια απλοποιημένη εικόνα που θα είναι στους περισσότερους κατανοητή και θα τους βοηθήσει να έχουν μια γενική προσέγγιση του θέματος.